Beschikt jouw onderneming reeds over een klokkenluiderskanaal?

Eind vorig jaar zette de Belgische overheid de Europese Klokkenluidersrichtlijn om. De klokkenluidersrichtlijn zorgt ervoor dat jouw onderneming in een kanaal moet voorzien waarbij (voormalige) werknemers inbreuken op de wet kunnen melden. Vervolgens wordt de werknemer via de wet beschermd om represailles te vermijden.  

Niet enkel werknemers worden beschermd, maar tevens (voormalige) sollicitanten, vrijwilligers, stagairs, zelfstandige opdrachtnemers, bestuurders of aandeelhouders. Zelfs externen, zoals onderaannemers en leveranciers kunnen een melding doen.  

• Lees ook: De nieuwe klokkkenluiderswet: wat moet je weten? 

Over welke inbreuken gaat het? 

De inbreuken waarover een melding kan worden gedaan hebben betrekking op volgende zaken:  

• Overheidsopdrachten; 

• Financiële diensten, producten en markten, voorkoming van witwassen van geld en terrorismefinanciering; 

• Productveiligheid en productconformiteit; 

• Veiligheid van het vervoer; 

• Bescherming van het milieu; 

• Stralingsbescherming en nucleaire veiligheid; 

• Veiligheid van levensmiddelen en diervoeders, diergezondheid en dierenwelzijn; 

• Volksgezondheid; 

• Consumentenbescherming; 

• Bescherming van de persoonlijke levenssfeer en persoonsgegevens, en beveiliging van netwerk- en informatiesystemen; 

• Bestrijding van belastingfraude; 

• Sociale fraudebestrijding; 

• De financiële belangen van de Europese Unie; 

• Inbreuken in verband met de Europese interne markt. 

Meldingskanalen 

Er wordt voorzien in een intern en extern meldingskanaal. Het intern meldingskanaal moet binnen de onderneming worden opgezet. Het moet de vertrouwelijkheid van de identiteit van de klokkenluider en onpartijdige opvolging van het dossier verzekeren. De melding moet schriftelijk of mondeling kunnen. Het feit dat het om een intern meldingskanaal gaat, betekent niet dat dit niet kan worden uitbesteed aan een externe organisatie. Daarnaast bestaat een extern meldingskanaal waarbij je een klacht kan indienen bij de federale ombudsman.  

De werknemers moeten ook duidelijk worden geïnformeerd over de kanalen die hen ter beschikking staan.  

Bescherming 

Klokkenluiders worden beschermd tegen represaillemaatregelen. Dit gaat over onder andere over ontslagbescherming, maar is ook ruimer dan dat. Schorsingen, degradaties, weigering van promoties, etc. zijn ook zaken waarvoor de bescherming geldt.  

Sancties 

Voldoet jouw onderneming niet aan de verplichtingen inzake de klokkenluidersrichtlijn kan dit sancties tot gevolg hebben. Zo kan er een geldboete van €2.400 tot €24.000 of zelfs strafrechtelijke sancties (boetes tot €48.000 en/of gevangenisstraf van zes maanden) worden opgelegd.  

Deadline 

Voor bedrijven met minstens 250 werknemers trad deze verplichting reeds op 15 februari 2023 in werking. Heeft jouw onderneming minstens 50 (en maximaal 249) werknemers in dienst: de verplichting is al in werking vanaf 17 december 2023.